Natuurlijk zijn er nog wel een paar generaties ‘vaste krachten’ die graag jarenlang vanuit dezelfde bureaustoel naar dezelfde schermen turen. Maar de nieuwe aanwas op de arbeidsmarkt bestaat uit slashies en millenials die zich niet door één functietitel laten definiëren. Deborah Klaassen reflecteert op de stoelendans van de arbeidsmarkt anno 2017.
Slashies zijn te herkennen aan hun samenvatting op LinkedIn. Daar staat bijvoorbeeld “Fotograaf / Barista / Yogaleraar” of “Make-up artist / Vlogger / DJ”. Voor sommige slashies brengt één baan brood op de plank, terwijl ze hard aan de weg timmeren in een ander discipline. Ook zijn er slashies die een totaalinkomen opbouwen door baan op baan te stapelen. Een icoon voor deze groep is Lena Dunham: Writer / Actor / Author / Screenwriter / Director / Producer (Not necessarily in that order).
Dat het verdeel-en-heersprincipe ook voor professionele carrières werkt, wordt steeds duidelijker. Kabir Sehgal (Investment banker / Jazzmuzikant / Schrijver / Militair) bewijst dat het ook op hoog niveau mogelijk is om uiteenlopende carrièrepaden te combineren. Ook op eigen bodem zijn er inspirerende voorbeelden zoals Tim Noordhoek (Founder kinderkledingwinkel pepperkids.nl / CTO bij ZAMRO) en Johan van Vulpen (Founder van Greetz / Founder & CEO van QLIM / COO bij NavAds).
Gig Economy
De arbeidsmarkt flexibiliseert, en die trend wordt het meest zichtbaar wanneer je inzoomt op de millenials. Deze generatie is geboren tussen 1980 en 2000 en groeide op tijdens de crisis. Millenials hebben daardoor een radicaal ander perspectief op werk. Dat is geen zweverig gewauwel over “de jeugd van tegenwoordig”, maar blijkt duidelijk uit de cijfers: tien jaar geleden had 45 procent van alle 23-jarigen in Nederland een vast contract, op dit moment is dat nog maar 28 procent. Bijna een derde van de 25- tot 35-jarigen stroomden tussen 2012 en 2015 door van een flex- naar een vast contract; tien jaar terug was dat meer dan 40 procent.
Het is niet alleen een kwestie van ‘geen contract kunnen krijgen’. Ik hoor steeds vaker dat mensen überhaupt niet open staan voor een vaste aanstelling. Eén baan zou te eenzijdig zijn. Te weinig persoonlijke ruimte bieden. Dan zou nooit het volledige palet aan talenten tot z’n recht kunnen komen. Liever zien ze zichzelf als flexibele freelancer met een portfoliocarrière. Je kunt er niet onderuit: de Gig Economy begint ook in Nederland voet aan de grond te krijgen. En dat zet aan tot nadenken.
Schaalbaar zakendoen
De opkomst van de flexibele werknemer is onlosmakelijk verbonden met het succes van flexibele werkgevers zoals Deliveroo, Foodora en Uber.
Traditionele werkgevers hebben variabele inkomsten en relatief veel vaste lasten. Denk daarbij aan vastgoed, medewerkers, contracten met leveranciers en in een jaarplan gedefinieerde marketingbudgetten. In onze steeds flexibeler wordende economie zien we dat bedrijven die het hardst kunnen groeien schaalbaar ingericht zijn. Dat wil zeggen: bedrijven die hun vaste lasten laag houden. Booking.com heeft geen eigen hotels, Airbnb geen huizen, Snappcar geen auto’s, Flixbus geen bussen en Uber heeft geen taxi’s en ook geen chauffeurs in dienst. Zij realiseren continue groei met behulp van een flexibele schaal – en daar komen de slashies en portfolio professionals op het toneel.
Subscription economy
Weinig vaste lasten is dus het devies. Maar wat de omzet wordt, dat blijft spannend. Alhoewel… wereldwijd is verschuiving zichtbaar naar een nieuw soort businessmodel, waarbij niet het aantal producten dat verkocht wordt centraal staat, maar de langdurige relatie met de consument. Liefst in abonnementsvorm. Ga maar na: je koopt geen CD’s meer, maar betaalt maandelijks voor je Spotify Premium account. Hetzelfde geldt voor series, daar heb je Netflix voor. En voor dingen die je digitaal wilt opslaan koop je harde schijf meer, maar huur je opslagruimte in de Cloud. Ook ‘offline’ dringt het fenomeen door: verse ingrediënten om mee te koken krijg je van HelloFresh!, en je kunt zelfs een abonnement nemen op duurzaam wc-papier of sportkleding via Kate Hudson’s Fabletics. Je kunt het zo gek niet bedenken, of je kunt er een abonnement op nemen. Toch iets bedacht dat er nog niet is? Gat in de markt! De voorspelbaarheid van de inkomsten heeft grote voordelen voor de bedrijfsvoering. Het buzzword dat bij dit fenomeen hoort: subscription economy.
Stoelendans
We bevinden ons dus op een interessant omslagpunt: traditionele bedrijven hebben veel vaste lasten en variabele inkomsten. Het businessmodel van de toekomst is juist gebaseerd op flexibele lasten en stabiele inkomsten. Voor consumenten geldt een tegengestelde beweging: van stabiele inkomens en variabele lasten naar flexibele inkomsten en een stabiel uitgavepatroon. De stoelendans van de arbeidsmarkt anno 2017 is niet die van kandidaten onderling. Het zijn bedrijven/werkgevers en consumenten/werknemers die kruislings van positie wisselen. Een fundamentele verschuiving, waarvan de gevolgen lastig te overzien zijn. Een ding is zeker: blijven zitten biedt geen garantie dat je stoel er nog staat wanneer de muziek stopt.
Deborah Klaassen is Romanschrijver / Filosoof / Content Director bij een executive search bureau in Amsterdam.
Geef als eerste een reactie