[Dit artikel is de eerste uit een serie over de Amerikaanse verkiezingen die Ivo van Spronsen heeft geschreven op zijn site. Klik hier om zijn site te bezoeken.]
Gaat Trump weer winnen? Voor de ene is het een nachtmerrie, voor de andere een natte droom: een 2e termijn voor Trump. Het wordt hoe dan ook een spannende verkiezingsdag op 3 november: dit jaar nog meer dan anders. Dat komt onder meer door corona, de black-lives-matter-protesten en natuurlijk door de president zelf.
Het was een tumultueus jaar. Die onrust zorgde ervoor dat het in meer staten spannender is dan in andere jaren. Dit leidt tot een duidelijke toename in swing states. Het gaat er vooral om wie dit jaar gaat stemmen. Het lijkt wat aantal kiezers betreft een recordjaar te worden, maar voor wie is dat voordeliger: Biden of Trump?
Zal de opkomst onder zwarte kiezers hoger zijn dan in 2016 en stemmen witte working class kiezers weer massaal op Trump? En wat is de invloed van de vrouwen in de voorsteden op de uitslag? Welke rol speelt geld in de campagne? In dit buitengewone jaar waarin veel mensen vroeg en met de post stemmen, weten we de uitslag misschien op de verkiezingsavond of pas weken later. Wordt het Biden of gaat Trump toch weer winnen?
Tumultueus jaar
Aan het begin van het jaar zag het er nog heel anders uit voor president Trump. De economie was sterk en de werkgelegenheid groeide. Weliswaar stond Trump in het 3e impeachment proces terecht dat ooit een president trof. Toch leek dat niet erg uit te maken want nooit steunde een meerderheid van de kiezers impeachment en afzetting. Bovendien hadden de Democraten geen duidelijke kandidaat. Joe Biden werd weliswaar als kansrijk gezien, maar ook als oud en saai.
Toen sloeg het coronavirus toe en braken er protesten uit vanwege de dood van verschillende zwarte personen door politiegeweld. Tijdens dit tumultueuze jaar stortte de Amerikaanse economie in, pakte de Trump-regering de corona-crisis slecht aan en hielden onlusten vervolgens de hele zomer aan.
Biden bleek als saaie maar bekende en joviale politicus voor de Democraten een degelijke keuze. Door ook nog te kiezen voor Harris, een zwarte vrouw, als vice-presidentskandidaat steekt hij in alles af tegen president Trump en zijn running mate Pence. De verkiezingsstrijd kreeg zo een nieuwe dynamiek. Niet langer was Trump de favoriet. Ondertussen maken Republikeinen zich zorgen: gaat Trump wel weer winnen?
Swing states
Hoewel de race tussen Trump en Biden dus onverwacht spannend lijkt te worden, is dit niet overal het geval. Sommige staten hebben zoveel Democraten of Republikeinen dat de uitslag van tevoren al vast staat. In die staten waar de uitslag nog onvoorspelbaar is, de zogeheten swing states, stemt de meerderheid de ene keer Republikeins en dan weer Democratisch. In veel van deze staten is het een nek-aan-nek-race tussen Trump en Biden. Begin dit jaar lag de nadruk vooral op Michigan, Pennsylvania en Wisconsin, staten die Trump in 2016 verrassend won.
Sinds deze zomer is een behoorlijk speelveld ontstaan waar de peilingen zo vlak voor de verkiezingen too close to call zijn. Dit jaar lijkt het mogelijk dat ook Arizona, Georgia en Texas voor het eerst in tijden van kleur verschieten. Biden staat in veel peilingen aan kop of zit Trump dicht op de hielen. Democraten wonnen Texas voor het laatst in 1976, Georgia in 1992 en Arizona in 1996.
Opkomst naar de stembus
Wie er de verkiezingen op 3 november gaat winnen, hangt in de Verenigde Staten in hoge mate af van wie er komt stemmen. De opkomst is voor Nederlandse begrippen matig: tussen de 50 en 65 procent. Dit jaar lijkt deze veel hoger te worden dan andere jaren, misschien wel het hoogste sinds 1908. Vanwege corona hebben veel staten dit jaar de mogelijkheden om vroeg of via de post te stemmen verruimd. Voor wie dat een voordeel zal blijken, weten we wanneer alle stemmen geteld zijn.
Na de verrassende overwinning van Trump in 2016 is er veel aandacht voor witte working class kiezers, een groep die bijdroeg aan de onverwachte zege op Clinton. De traditionele Amerikaanse arbeidersklasse, stemmers zonder universitaire opleiding, stemt in toenemende mate Republikeins. Deze onregelmatig stemmende kiezers worden een steeds kleiner deel van het electoraat: landelijk zo’n 35 procent. In staten als Michigan en Wisconsin is dit nog ongeveer 40 procent. Kleine schommelingen in opkomst of voorkeur voor kandidaten in deze staten hebben daardoor meer effect.
In datzelfde jaar viel ook het tegenvallend aantal zwarte stemmers op. Voor de Democratische partij was dat een enorme dreun want tussen de 80 en 90 procent van de zwarte kiezers stemt Democratisch. In 2012 was het landelijk aandeel zwarte stemmen nog 12 procent van het totaal tegenover slechts 10 procent in 2016. De terugval was in sommige staten echter enorm. In Wisconsin bijvoorbeeld was de opkomst onder deze groep 19 procent lager dan in 2012. Trump boekte in deze staat een nipte overwinning met iets meer dan 23.000 op bijna 3 miljoen uitgebrachte stemmen. Tijdens Amerikaanse verkiezingen proberen beide partijen daarom zoveel mogelijk van hun eigen kiezers naar de stembus te krijgen.
Vrouwen in de voorsteden
Hillary Clinton hoopte in 2016 dat vrouwen haar kandidatuur in net zulke groten getale zouden steunen als zwarte kiezers dat bij Obama hadden gedaan. Dat viel tegen: 54 procent van alle vrouwelijke kiezers stemde op haar. Witte vrouwen stemden zelfs in meerderheid op Trump (53%). In de suburbs (voorsteden) staan deze voornamelijk witte vrouwen nu in het middelpunt van de belangstelling. Na de verkiezing van Trump zijn meer vrouwen politiek actief geworden voor de Democraten. Het effect hiervan werd al zichtbaar bij de tussentijdse-verkiezingen van 2018 toen de Democraten het Huis van Afgevaardigden terugwonnen.
Juist in de suburbs, die van oorsprong vooral Republikeins stemden, ontbrak de laatste jaren de structuur voor een goede campagne voor de Democraten. Gematigde en progressief stemmende vrouwen ontmoeten elkaar nauwelijks door verminderde kerkgang en afname van het vakbondslidmaatschap. Sinds de verkiezing van Trump ontstonden door het hele land in de voorsteden spontane grass roots organisaties van vrouwen. De Democratische partij steunt in de suburbs vooral op dit soort clubs om standpunten te verspreiden en kiezers enthousiast te maken voor Biden. Zal het activisme van deze suburban women leiden tot een Democraat in het Witte Huis of gaat Trump toch weer winnen?
Wie heeft het meeste campagnegeld?
Als campagnebudget een indicator is voor de verkiezingswinst, dan heeft Trump een probleem. Het campagneteam van Biden heeft veel meer geld te besteden dan dat van Trump. Niet alleen heeft Biden meer geld opgehaald, zijn team heeft het ook veel minder hard uitgegeven dan Trump. In de meeste swing states domineren in de laatste weken voor de verkiezingen de campagne-spotjes van Biden op tv en online. In sommige staten verschijnen wel 3 keer meer commercials voor Biden dan voor Trump.
Trump gaf in 2016 weliswaar ook minder uit aan campagne-spotjes, maar hij kon toen rekenen op buitengewoon veel gratis publiciteit. Zijn onbeschaamde uitspraken, zijn gedrag en polariserende polemiek zorgden ervoor dat hij op ongeveer iedere plek waar hij kwam het nieuws haalde. Die tactiek werkt als president maar in beperkte mate. Hoewel zijn massa-bijeenkomsten nog steeds voor nieuws zorgen, besteedt de pers ook veel aandacht aan het gevaar van corona-verspreiding. Dit zorgt ervoor dat er ook veel aandacht is voor het corona-beleid van de regering-Trump en juist daar zit het probleem. Veel kiezers, zoals ouderen, vinden dat beleid onvoldoende en lijken daarom dit jaar vaker Democratisch te stemmen. Of het voldoende is voor Biden om Trump te verslaan moet blijken.
Biden of toch weer Trump?
Met nog enkele dagen te gaan tot de verkiezingsdag zijn de verkiezingen in de Verenigde Staten eigenlijk al in volle gang. Meer dan andere jaren kunnen kiezers vroeg naar de stembus en via de post stemmen. Uit de berichten in verschillende staten blijkt dat kiezers massaal van deze mogelijkheden gebruikmaken. Angst voor corona en lange rijen zorgen hiervoor. Daarnaast is ook Trump een belangrijke reden om te gaan stemmen. Kiezers zijn vaak fel tegenstander of fanatiek voorstander.
Waarschijnlijk zal een hogere opkomst onder zwarte kiezers Biden en onder witte working class kiezers Trump helpen. Na de tussentijdse verkiezingen van 2018 lijkt het wel zeker dat de steun van suburban women voor Trump dit jaar minder zal zijn dan in 2016. Onzeker is of dit verschil doorslaggevend zal zijn. Met een grote campagnekas voor de Democraten en een campagne die ook dit jaar weer toch over Trump ging, is de vraag of de kiezers verandering willen of juist niet. Op 3 november wordt het hoe dan ook een nagelbijter: gaat Trump weer winnen?
[Dit artikel is de eerste uit een serie over de Amerikaanse verkiezingen die Ivo van Spronsen heeft geschreven op zijn site. Klik hier om zijn site te bezoeken.]
Geef als eerste een reactie