Vannacht wordt in Amerika het vice-presidentskandidatendebat gevoerd. De kandidaten zijn nauwelijks bekend, van het debat wordt ook weinig verwacht, maar toch zal één van hen vanaf volgend jaar bij nood zo maar president kunnen worden. Wie zijn deze heren eigenlijk? Amerika-deskundige Ivo van Spronsen schetst hun profielen.
Vannacht is het enige vice-presidentskandidatendebat en dat belooft minder spannend te worden dan het eerste debat tussen de presidentskandidaten. Het vuurwerk dat Trump en Clinton produceerden, zal vannacht naar verwachting niet worden herhaald. Daarvoor zijn beide heren te degelijk en te onbekend. Beiden hebben veel te winnen zich te presenteren als stabiele running mate en back-up van hun presidentskandidaat.
Voor Mike Pence, VP-kandidaat van Trump, is het doel over te komen als stabiele factor en daarnaast als het degelijke en Tea Party conservatieve geweten van een ticket dat geregeerd wordt door chaos en gekte.
Tim Kaine, de nummer twee van Clinton, zal proberen de gematigde twijfelende kiezer proberen te overtuigen dat Clinton en hij gematigd genoeg zijn voor hun smaak, terwijl hij aan de andere kant de progressieve kiezer tevreden moet stellen door zijn standpunten over onder andere abortus te verduidelijken.
Waar vroeger het VP-debatten nog weleens gebruikt werden om aanvallen onder de gordel te doen die de presidentskandidaat niet deed om presidentieel te blijven, zal dankzij deze buitengewone verkiezingsrace de nadruk ongetwijfeld juist liggen op kalmte en inhoud.
Een emmer vol met pis
Het vice-presidentschap is een rare functie. Er zijn eigenlijk maar twee taken: het presidentschap overnemen wanneer de president daartoe niet meer in staat is en voorzitter zijn van de Senaat. Deze laatste functie is alleen interessant als een stemming op 50/50 blijft hangen. Dan beslist de vice-president. Naar verluidt omschreef Roosevelts de taken van de eerste vice-president John Nance Garner als niet meer waard dan een emmer vol met lauwe pis.
Toch is er dit jaar meer aandacht voor de running mate vanwege de hoge leeftijd van de presidentskandidaten. Trump is de oudste en Clinton de twee na oudste kandidaat in de geschiedenis van de Verenigde Staten. Net als bij Reagan destijds, tot nu toe de oudste president ooit, speelt gezondheid en leeftijd mee in de campagne. De longontsteking van Clinton was langdurig nieuws. Sinds Kennedy is er geen president meer in functie gestorven. Dat is bij zowel Trump als Clinton gezien de leeftijd natuurlijk niet helemaal denkbeeldig. Ook dat maakt dat veel Amerikanen vanavond zullen kijken naar wie de vice-presidentskandidaten zijn en hoe geschikt deze worden geacht.
Wie zijn Pence en Kaine?
Wie zijn de kandidaten die straks de 48e vice-president van de Verenigde Staten hopen te worden? Kaine (58) en Pence (57) zijn geen nieuwelingen in de Amerikaanse politiek. Beiden hebben een behoorlijke staat van dienst in verschillende takken van de overheid.
Kaine is zijn politieke carrière in 1994 begonnen in de gemeenteraad van Richmond, Virginia, de plaats waar hij vier jaar later burgemeester werd. Pence werd in 2000 afgevaardigde van het tweede, en later het zesde district, in Indiana. In 2013 werd hij gouverneur van de staat Indiana. Kaine werd na zijn burgemeesterschap, (vice-)gouverneur van Virginia en is sinds 2013 senator voor dezelfde staat.
De keuze voor Kaine moet gezocht worden in zowel zijn profiel als het feit dat hij uit Virginia komt, een swing state sinds 2008, een staat die de Democraten weer hopen te winnen. Kaine is naar eigen zeggen erg saai, maar heeft in eerdere debatten bewezen een charismatisch en inhoudelijk sterk debater te zijn. Dat zal tegenover Pence, die nogal droog overkomt in debatten, een voordeel zijn.
Kaine deed na zijn studie voor een katholieke missieorganisatie ontwikkelingswerk in Honduras. Hij leerde hij er goed Spaans, hetgeen hij tijdens de campagne veelvuldig gebruikt om de Latino-stemmer in de eigen taal aan te spreken. Latino’s zijn voor de Democraten een belangrijke kiezersgroep. In veel staten, zoals Nevada, Colorado en ook Florida, kan een goede opkomst van de Latino-kiezers het verschil maken tussen winst of verlies voor Clinton en Kaine.
Zijn katholieke geloof is richtinggevend voor zijn standpunten over de doodstraf en abortus. Hoewel hij heeft aangegeven dat hij vindt dat de keuze voor abortus bij de vrouw hoort te liggen en niet bij de overheid. Voor veel vrouwen die Democratisch overwegen te stemmen, is het van belang dat hij tijdens het debat zijn pro-choice standpunt benadrukt. Naast deze ethische kwesties geeft Kaine aan dat zijn geloof hem tot richtsnoer is in het streven naar sociale rechtvaardigheid. Dit spreekt hopelijk de blanke katholieke stemmer aan die nog twijfelt tussen Trump en Clinton.
Kritiek is er ook op Kaine. Hij zou te gematigd zijn en niet genoeg tegenwicht bieden aan Clinton bij zaken als de regulering van banken en vrijhandelsverdragen als de Trans-Pacific Partnership (TPP). Ook zou hij de progressieve Bernie Sanders-stemmers niet enthousiast maken voor het Democratische ticket. Toch is zijn stemgedrag in de Senaat niet bijzonder gematigd, eerder progressief.
Weet Pence de religieus-conservatieve achterban enthousiast te maken?
Pence daarentegen is een overtuigd conservatief: Evangelisch Christen. Hij is voor lage belastingen en een kleine overheid met een sterk leger. Als voormalig talk-radiopresentator staat hij, in tegenstelling tot bekendere talk-radiopresentatoren als Rush Limbaugh, bekend om zijn mildere toon maar duidelijke conservatieve stellingname.
De voor veel religieus-conservatieven belangrijke onderwerpen steunt hij, anders dan Trump, langdurig en volhartig. Pence is anti-abortus, voor de doodstraf en voor religieuze (christelijke) vrijheden zoals bidden op school en het onderwijzen van creationisme in plaats van de evolutietheorie. Pence is voor vrij wapenbezit en tegen het verhogen van het minimumloon, een onderwerp dat Bernie Sanders succesvol op de kaart heeft gezet en dat daardoor een verkiezingsthema is geworden.
Pence kreeg in 2015 landelijke bekendheid doordat hij in Indiana de Religious Freedom Restoration Act ondertekende die het mogelijk maakte om op basis van religieuze overtuiging homoseksuele (LHBT[1]) klanten te weren. Dit naar aanleiding van een eerder voorval waarbij een christelijke bakker had geweigerd een huwelijkstaart te bakken voor een stel van hetzelfde geslacht.
Hij ontkende dat discriminatie op grond van deze wet mogelijk werd. Toch werd de wet al snel aangepast om dit volledig uit te sluiten nadat een storm van protest was losgebarsten. Verschillende grote bedrijven dreigden hun productie niet uit te breiden of weg te halen uit Indiana en verschillende organisaties gaven aan hun conventies elders te houden als de wet niet zou worden aangepast.
Voor religieus-conservatieve christenen is Pence een geschikte kandidaat. Het is alleen de vraag of hij de antipathie die velen binnen deze groep hebben tegen Trump zal weten om te zetten in een enthousiaste steun voor de Republikeinse ticket. Voor Evangelisten en conservatieve Christenen is de Democratische Partij geen alternatief. De angst is alleen dat (te)veel van hen met de voeten zullen stemmen. Een lagere opkomst is slecht voor de presidentskandidaat, maar ook voor alle andere verkiesbare Republikeinse kandidaten.
Wie wint het debat?
De vraag vanavond is natuurlijk in hoeverre beide heren de twijfelende achterban enthousiast kunnen maken. Of er veel onafhankelijke kiezers vanavond over de streep worden getrokken dat is maar de vraag. Daarvoor hebben de meeste kiezers een te uitgesproken mening over Clinton en Trump.
Voor Pence is de verwachting het hoogst. Een goed debat kan de verhaallijn van de rampzalige week van Trump veranderen naar een meer inhoudelijk debat. Een slecht optreden voor Pence betekent dat de verschillende media zullen berichten dat Trumps campagne in de grote problemen zit. Daar kan Trump dan zondag bij het tweede presidentiële debat weer echt wat aandoen.
Kaine moet het vriendelijke, warme, menselijke gezicht van de als koude en zakelijke bekendstaande Clinton-campagne zijn. Als hij daar vanavond in slaagt en ook de twijfelende progressieve stemmers voor zich kan winnen, dan is voor Kaine de avond een succes.
Memorabele uitspraken als: “kunt u de vraag nog eens herhalen, want ik had mijn gehoorapparaat niet aan,” van Admiraal Stockdale in 1992 zullen vanavond wel achterwege blijven[2]. Ook de kans dat één van de twee kandidaten, om gekwalificeerd te lijken, zich vergelijkt met John F. Kennedy, zoals Dan Quayle in 1988 is niet zo groot[3]. Veel geknetter en geknal zal er niet zijn. Het beste waarop we kunnen hopen is wat siervuurwerk in een verwacht tam debat.
[1] Lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT)
[2] Admiraal Stockdale was de running mate van onafhankelijke kandidaat Ross Perot.
[3] Dan Quayle, was senator uit Indiana toen hij de vice-president werd van George H.W. Bush.
Geef als eerste een reactie