Het is zover! Na achttien lange maanden is vandaag dan eindelijk de dag dat Amerikaanse kiezers mogen stemmen. Vannacht zullen de uitslagen geleidelijk bekend gemaakt worden en zal duidelijk worden wie gewonnen heeft, Hillary Clinton of Donald Trump. Onze Amerika-deskundige Ivo van Spronsen legt uit wat de laatste stand van zaken is en op welke uitslagen we op moeten letten.
Vanavond laat zal duidelijk zijn of Donald Trump heeft gewonnen of dat Hillary Clinton zich de 45e president van de Verenigde Staten zal mag noemen vanaf 20 januari. Het wordt een spannende avond waarbij naast de verkiezing van de president ook de race om de meerderheid van de Senaat een nagelbijtertje zal worden.
Hoe groot wordt de overwinning van Clinton en wat zegt dat over de kans op een Democratische meerderheid in de Senaat? Vrijwel iedereen is er van overtuigd dat Clinton gaat winnen. Met hoeveel kiesmannen is de vraag.
Hoewel een Brexit-achtige verrassing natuurlijk altijd mogelijk is, verwacht ik dat niet. Er zijn, zoals we eerder op {tussenwoord} schreven, namelijk gewoon niet genoeg blanke mannen. De opkomst onder Latino’s lijkt na aanleiding van het vroeger stemmen al een record te gaan breken. Hopelijk voor Clinton is de opkomst onder zwarte kiezers minder zwak dan verwacht. Want de recordaantallen zwarte kiezers die president Obama in 2008 en 2012 op de been bracht, waarschijnlijk niet gehaald zullen worden.
Oostkust
Hoe dan ook, waar moeten we opletten vanavond? De stembureaus sluiten in grote groepen van Oost naar West. De eerste uitslagen zijn dan ook aan de oostkust te verwachten. Interessante indicator voor de vroege uren is daarom New Hampshire. De stembureaus sluiten daar vroeger dan in de meeste staten en er zijn relatief weinig kiezers. Als New Hampshire spannend wordt en Trump het goed onverwacht goed doet, kan het nog een spannende avond worden. Mochten exit-polls allemaal voorspellen dat Clinton wint dan is de verwachting dat de landelijke overwinning Clinton niet meer echt kan ontgaan.
Vervolgens zijn North Carolina en Florida, eveneens oostkust staten, waar de spanning te snijden lijkt. Florida zal tot in de late uren wel onduidelijk blijven. In Florida is ook de senaatsrace interessant: voormalig Republikeinse presidentskandidaat Marco Rubio verdedigt zijn zetel. Waarschijnlijk behoudt hij zijn zetel wel. Hierbij is de marge wel van belang voor een gooi naar het Witte Huis in 2020. Hebben de kiezers hem vergeven dat hij pas op het allerlaatst besloot toch zijn senaatszetel te verdedigen?
Wanneer de exit-polls in North Carolina wijzen op winst voor Trump, dan wordt het een lange spannende nacht, net als wanneer die staat ’too close to call’ blijft. Als echter Clinton daar lijkt gaan winnen, dan is de nacht wat betreft de presidentsverkiezingen voorbij. Er is dan nauwelijks meer een mogelijkheid voor Trump om 270 kiesmannen te halen.
Middenwesten
Mocht de oostkust geen vroegtijdige indicatie van de uitslag bieden, dan komen de staten in het Middenwesten aan de beurt. Van die groep staten wordt vooral in Pennsylvania (eigenlijk oostkust) de senaatsrace spannend. Republikeins senator Pat Toomey verdedigt zijn zetel, terwijl democraat Katie McGinty al weken volgens de peilingen in zijn nek hijgt.
In Ohio wordt het sowieso een bloedstollende race. Zonder Ohio heeft namelijk nog nooit een Republikein de presidentsverkiezingen gewonnen. Het zal naar verwachting pas laat duidelijk zijn wie deze staat wint. Lager dan verwachte opkomst in Cuyahoga County (Cleveland) en Franklin County (Columbus), of problemen met stemmachines en lange rijen daar, zullen problemen voor Clinton betekenen.
Volgens de Trump-campagne is Michigan een staat die Trump kan winnen vanwege onverwacht hoge opkomst van blanken in de landelijke delen van de staat, terwijl de opkomst onder zwarten tegenvalt. Mogelijk wordt het in die staat inderdaad spannender dan andere jaren, maar de staat gaat gewoon naar de Democraten volgens alle verwachtingen.
Iowa zal, zo is de inschatting, naar Trump gaan. Mocht Clinton hier onverwacht winst behalen dan zal dat veroorzaakt worden de opkomst van minderheden, vrouwen en jongeren. In dat geval zullen waarschijnlijk overal in de VS de opkomst van die minderheden hoger blijken dan verwacht, zodoende zal er ook vol verwachting gekeken worden naar Iowa.
Westkust
Aan de westkust wordt de strijd in Nevada spannend, vooral omdat de leider van de Democraten in de Senaat, Harry Reid, er mee ophoudt. Er wordt hard gevochten om zijn senaatszetel. Waarschijnlijk trekken de Republikeinen aan het langste eind. Iets wat een Democratische meerderheid dichterbij brengt.
Misschien wint de voormalige Republikein Evan McMullin als onafhankelijke kandidaat in Utah. Een staat waar Trump bijzonder impopulair is en Clinton niet zal winnen, dan is er laat op de avond nog vuurwerk. Winst voor McMullin is bijzonder omdat sinds Wallace in 1968 geen enkele derde kandidaat een staat won. Ook is het interessant omdat zijn winst de weg van Trump naar het Witte Huis zo goed als onmogelijk maakt.
Al met al wordt het een mooie nacht. Gaat Clinton in New York het ultieme glazen plafond doorbreken? Geeft Trump zijn verlies toe als hij duidelijk niet meer kan winnen? Wordt het een gebruikelijk eind van een bijzondere campagneperiode of wordt deze avond de bizarre kroon op een ongelooflijke campagne? Ik zou zeggen, zorg voor voldoende bier en chips en zet CNN aan voor uren en uren aan analyse, voorspelling en debat.
Morgen weten we meer…
Geef als eerste een reactie