Of je het nu prijzenswaardig vindt of niet: Donald Trump lijkt gebruik te maken van een hedendaagse versie van het machiavellisme. Maar in hoeverre is dat zo? Filosoof Sharon Hagenbeek maakt een vergelijking tussen het denken van Machiavelli en dat van Trumps politieke adviseur Roger Stone.
In het eerste deel van deze tweeluik: Roger Stone’s regels voor succes.
Wie is Roger Stone?
De lobbyist en politieke adviseur Roger Stone is waarschijnlijk bij de meeste mensen onbekend. Tot voor kort was hij al jarenlang niet meer onder de aandacht geweest van de internationale pers. Sinds Robert Muellers onderzoek naar Russische beïnvloeding van de Amerikaanse verkiezingen, blijkt langzaamaan dat Stone ook bij dit schandaal betrokken is.
In het verleden was Stone betrokken bij de presidentschappen en schandalen van onder andere Nixon en Reagan. Gedurende zijn carrière heeft hij zodoende een reputatie opgebouwd als een louche en sluwe politieke speler, die het niet nauw neemt met de regels.
Hij is effectief voor degene die hij adviseert en heeft er altijd goed aan verdiend. Zijn inkomstenbronnen beperken zich namelijk niet tot de binnenlandse politiek. In de jaren tachtig begon hij met onder meer Paul Manafort, ook iemand die Mueller in het vizier heeft. Paul Manafort heeft een lobbykantoor dat graag zaken deed met dictators en drugshandelaren.
Afgelopen mei verscheen het nieuwste boek van Roger Stone, Stone’s Rules, How to Win at Politics, Business, and Style. Het is de boekversie van de eveneens in mei verschenen Netflix-documentaire Get Me Roger Stone.
Stijl is van onderschatte waarde
Zoals de titel suggereert, bestaat het boek uit de (maar liefst honderdveertig) regels van Roger Stone. Al na een paar regels valt zijn aandacht voor kledingstijl op. Zo luidt regel #10: ‘Dress Brittish, Think Yiddish’, en regel #31: ‘Mix and Match. + Grey Flannel, Brown Suede Shoes, Yes!’
In de documentaire valt Roger Stone’s opmerkelijke kledingkeuze op, maar dat raakt ondergesneeuwd door zijn opvallende uitspraken en het politieke denken dat daaruit blijkt. In het boek krijgt zijn fixatie met kledingstijl beduidend meer aandacht, zelfs zo zeer dat de film waarschijnlijk adequaat genoeg is om alle andere ideeën die in het boek benoemd worden te begrijpen.
De ene regel over hoe een gentleman’s verschijning hoort te zijn, volgt op de andere. Voor de lezer die nog twijfels had over hoe Donald Trump de regels van Stone omarmt, is er een aantal regels om te overwegen, waaronder #18 en #68, respectievelijk ‘White Shirt + Tan Face = Confidence’ en ‘A Tan Makes a Man Look Vigorous and a Deep Tan Makes a Man Look Prosperous.’
Het draait om de aandacht
In zijn stijlkeuzes is Trump misschien niet zo uitgesproken als Stone, maar hij volgt het idee erachter wel degelijk. De manier waarop je je kleedt en gedraagt is de manier om aandacht te krijgen en een opvallend personage te hebben dat herkenbaar is. Dat blijkt wel uit regels zoals #8: ‘If Life Is a Performance, Be a Costume’ en #22: ‘Build a Foundation for Your Wardrobe’. Zelfs al is de aandacht die Trump’s voorkomen krijgt toevallig, hij volgt het idee erachter wel degelijk.
Naamsbekendheid kweken is belangrijker dan de manier waarop dat gebeurt en alle middelen daartoe zijn gerechtvaardigd. Alles is fair game. Hoe meer media-aandacht, hoe beter. Het maakt bijna niet uit hoe – bijna letterlijk lijkt alleen seks met een niet-instemmende niet-volwassenen niet goed. Zie bijvoorbeeld regel #16: ‘The Only Thing Worse in Politics than Being Wrong is Being Boring’, regel #11: ‘To Win, You Must Do Everything’ en regel #99: ‘Never Pass up the Opportunity to Have Sex or Be on Television’.
Stone heeft het oude adagium ‘there is no such thing as bad publicity’ nieuw leven in geblazen; niet alleen door het in te zetten als een manier om te accepteren wat er over je geschreven wordt, maar ook door het te zien als een mantra waarmee je alle mogelijke publiciteit kunt opzoeken. Het gaat puur om het actief behalen van zoveel mogelijk aandacht, niet om de kwaliteit van die aandacht. Dat dit een succesvolle methode is, blijkt wel uit Trumps overwinning, zo schrijft Stone zelf ook bij regel #112: ‘Too Much of a Good Thing is About Right’:
“Donald Trump’s election victory shows, among many other things, that media have become so diverse that there is no such thing as overexposure… now he is the President of the United States. That is not luck, my friends. That is drive, determination and pure genius. Period.”
Deze complimenteuze woorden over Trump reflecteren Stone’s geloof in marketing. Hoe meer aandacht, hoe meer publiek; hoe meer publiek, hoe meer invloed.
Aanvallen zonder verdedigen
Slechte pers is de kans om aandacht te krijgen. En zo gauw je de aandacht hebt, kun je doen wat je wilt, mits je niet in de verdediging schiet, maar in plaats daarvan blijft aanvallen. Dat blijkt wel uit de volgende greep uit Stone’s regels:
- #35: ‘Hang a Name on Your Opponent’
- #41: ‘Attack, Attack, Attack – Never Defend.’
- #42: ‘Let No Attack Go Unanswered.’
- #46: ‘Attack Your Enemy on Many Fronts.’
- #53: ‘Go For the Bank Shot.’
Je moet alles wat je tegengeworpen wordt, van je af laten glijden en er vooral niet bij stil blijven staan. In plaats daarvan moet je meteen en zo hard mogelijk de bal terugkaatsen, bijvoorbeeld door te zeggen dat de media corrupt is. Alles is geoorloofd tijdens een aanval. Geld spreekt, maar de waarheid niet, want die is voor slechts voor hen die naïef zijn:
- #67: ‘What’s in the Public Domain is Fair Game.’
- #81: ‘Admit Nothing; Deny Everything; Launch Counterattack.’
- #94. ‘Nothing is on the Level.’
- #96: ‘There Is Only One Party: The Party of Green.’
Het rechtssysteem als lachertje
Wat Stone betreft is zelfs het rechtssysteem iets om naar je hand te zetten, zo valt te lezen bij regel #95: ‘Don’t Tell Me the Case. Tell me the Judge’. In zijn voorwoord heeft Stone reeds aangegeven dat het allemaal om de winst draait en dat hij daarvoor elke legale optie zal inzetten om zijn vijanden te verslaan. Tegelijkertijd valt bij regel #95 te lezen:
“The complexity and the sheer volume of all of the laws on the books, from federal down to municipal, rather than creating precision and definition in dispensing justice, only allows greater room for judges to be arbitrary and capricious. This is why Roy Cohn used to say, “Don’t tell me the case . . . tell me the judge.”
Legaliteit is dus slechts een kwestie van weten hoe je de rechter kunt omkopen of bespelen. Het is voorbij de schaamte en de aansprakelijkheid: als je geen waarheid of wetgeving hebt om je om te bekommeren en het je alleen maar gaat om de overwinning, dan zijn er geen grenzen.
#47: ‘The Big Lie Technique’
Hoezeer alles een kans is om aandacht te verwerven of om klappen uit te delen, blijkt wel uit regel #47: ‘The Big Lie Technique’. In die regel schroomt Stone niet om de Democraten te vergelijken met Hitler en de Nazi’s. Het ongeloof van Democraten over Trumps overwinning en hun aandacht voor de invloed van Rusland op de verkiezingen, wat hij minachtend de ‘Democrat-contrived Russia-Trump collusion hoax’ noemt, is wat hem betreft namelijk precies hetzelfde als de grote leugen van de Nazi’s.
Stone kent geen grenzen als het gaat om middelen om het publiek te manipuleren. Hij is altijd bezig zijn vuil te spuwen, ook in zijn eigen boek. Dat benadrukt pijnlijk hoezeer Stone leeft van de leugen en hoezeer ieder gewillig slachtoffer een extra zieltje is voor hem – zelfs zijn lezer.
De achterliggende gedachte
Donald Trump lijkt de strategie van Roger Stone in meer of mindere mate gevolgd te hebben en ook hij heeft een erg losse omgang met de waarheid. Het is aan de lezer om te beoordelen in hoeverre Donald Trump zich deze regels eigen heeft gemaakt; zelfs al zou hij Stone persoonlijk niet volgen, dan nog zijn het de woorden van een geestverwant en heeft zijn campagneteam geïnspireerd op die filosofie geopereerd.
Maar wat is de achterliggende gedachte bij Roger Stone nu echt? Zo lang je het momentum kunt behouden, dien je aan te vallen – en omgekeerd: door aan te vallen, behoud je je momentum. Het volk, het publiek, de toehoorder is alleen wat waard in grote getallen, maar dat is ook alles wat er voor nodig is om macht te verkrijgen en te behouden. En de waarheid? Die doet er totaal niet toe: alles voor de overwinning.
Het kan lastig zijn om je er volledig van te doordringen hoe diep deze manier van denken reikt; de meesten zullen niet snel bereid zijn om alles overboord te gooien voor het verkrijgen en behouden van macht, maar dat is wat Stone bovenal predikt – de winst ten koste van alles. Voor hem is dat wat politiek is en belangrijker nog wat de mens is: een wezen dat om de macht vecht en dat ervoor gecorrumpeerd wordt.
Stone’s denken lijkt vrij machiavellistisch, maar is dat het ook? Lees het antwoord op die vraag in deel 2 van deze tweeluik.
Geef als eerste een reactie